Kennisplatform
Let op! Wij-leren.nl heeft een nieuwe vormgeving.

De zes rollen van de leraar

Helèn de Jong
Groepsleerkracht en redactielid bij Wij-leren.nl  

De Jong, H. (2019). De zes rollen van de leraar.
Geraadpleegd op 19-09-2024,
van https://wij-leren.nl/de-zes-rollen-van-de-leraar.php
Geplaatst op 1 februari 2019
Zes rollen van de leraar

De leraar als coach

Martie Slooter schrijft na het overweldigende succes van De vijf rollen van de leraar een nieuw toegankelijk boek: De zes rollen van de leraar. Als leraren de vijf rollen op basisniveau beheersen, kunnen zij namelijk in elke rol uitgroeien tot een excellent niveau.

Op dit niveau is de leraar coach en geeft hij de vijf rollen vorm vanuit een coachend perspectief. Met concrete gedragsindicatoren beschrijft Slooter hoe dit er in de praktijk uitziet.

Effectief lerarengedrag

De auteur beschrijft in dit handboek voor effectief lesgeven wat leraren in het voortgezet onderwijs kunnen doen om leerlingen daadwerkelijk te laten leren. Ze beschrijft effectief lerarengedrag aan de hand van zes rollen:

  • de gastheer verwelkomt zijn leerlingen bij binnenkomst en maakt hij bewust contact met zijn leerlingen; 
  • de presentator vangt de aandacht van zijn leerlingen;
  • de didacticus geeft instructie;
  • de pedagoog zorgt voor een veilig klimaat;
  • de afsluiter laat de leerlingen reflecteren en sluit zijn les op een effectieve manier af;
  • de coach is een ervaren leraar die focust op het leerproces van de individuele leerling.

"Met concrete gedragsindicatoren beschrijft Slooter hoe de rollen er in de praktijk uitzien."

Voor wie is dit boek bedoeld? 

Dit boek is relevant voor leraren in het voorgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Leraren uit het basisonderwijs kunnen er ook hun voordeel mee doen. Het is in elk geval een rijke bron voor elke leraar die zich verder wil professionaliseren.

De zes rollen van de leraar wordt ook veel gebruikt op lerarenopleidingen. Daarnaast is De zes rollen van de leraar inzetbaar als hulpmiddel bij strategisch HRM (human resource management) in het onderwijs.

De leerlijn van de leraar

Wij kunnen ons als leraar (verder) ontwikkelen als we weten wat effectief lerarengedrag is. De indeling in de eerste vijf rollen maakt dit overzichtelijk en vormt de basis van de leerlijn.

“Gastheer, presentator, didacticus, pedagoog, afsluiter, coach: rollen van de leraar!”

Op het tweede niveau is de leraar vakinhoudelijk, vakdidactisch en pedagogisch bekwaam en kan zijn kennis en vaardigheden ook inzetten op bijvoorbeeld leerpleinen.

Een leraar op het derde niveau wordt gevorderd genoemd. Hij kan goed omgaan met verschillen tussen leerlingen en weet wat ze nodig hebben om tot leren te komen.

Het ultieme doel is de zelfregulatie van leerlingen. Leerlingen sturen zelf het leerproces en stellen hun eigen doelen. Een leraar die werkt op dit niveau is excellent en mag zichzelf coach noemen.

De zes rollen van de leraar - Poster

De zesde rol

Als coach beheers je de vijf rollen van de leraar op alle niveaus. Kennisoverdracht blijft belangrijk, maar je wilt leerlingen ontwikkelingsgericht begeleiden richting zelfregulatie. Hoe je je coachrol invult is uiteraard afhankelijk van de manier waarop je school is georganiseerd.

Is de school ingericht op gepersonaliseerd leren, dan kun je:

  • coachingsgesprekken voeren met de individuele leerling;
  • ontwikkelingsgerichte feedback geven;
  • samen reflecteren op de leervaardigheden.

Dit zijn de leervaardigheden die de leerling nodig heeft om zelfregulerend te zijn:

  • cognitieve vaardigheden (inclusief leer- en aanpakstrategieën);
  • metacognitieve vaardigheden, zoals zelfmonitoring en zelfreflectie;
  • affectieve vaardigheden.

Vaardigheden van de coach

De vaardigheden die horen bij de rol van coach kun je jezelf aanleren:

  • door concreet te oefenen;
  • door te reflecteren op jezelf;
  • wat weet ik;
  • wat vind ik belangrijk in mijn rol als coach en waarom.

Recensie

Een prachtig boek over het plezier van lesgeven. Gebaseerd op de meest actuele, wetenschappelijke inzichten over hoe leerlingen tot leren komen. Slooter beschrijft met de nieuwe leerlijn van de leraar ook helder hoe leraren zich ontwikkelen. Na het lezen van dit boek weet je waar je staat, of je nu studerend, beginnend of ervaren bent.

Uitgebreid staat Slooter stil bij de zesde rol: de leraar als coach. Als leraren in staat zijn samen met leerlingen te reflecteren op hun leerproces, komt het ultieme doel in zicht: de zelfregulatie van leerlingen, waarbij ze het eigen leren sturen.

Een onmisbaar boek voor alle leraren!

Downloads

Het boek verwijst steeds met een muisje in de kantlijn naar digitale tools die te verkrijgen zijn via www.uitgeverijpica.nl De volgende items zijn gratis te downloaden: 

  • de leerlijn van de leraar in de vorm van rubrics;
  • format voor een lesplan;
  • leeractiviteiten volgens de taxonomie van Bloom;
  • vragen op verschillende denkniveaus;
  • directe instructie en werkvormen.

Vooral de leeractiviteiten volgens Blooms taxonomie en de vragen op verschillende denkniveaus zijn heel actueel en bruikbaar. Voorin het boek staat een wachtwoord. 

Onderwijssoort: voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs
Auteur: Martie Slooter
Uitgever/Jaar: Uitgeverij Pica, 2018, 2e druk 2019!
Materiaal boek: paperback, 288 p.
ISBN: 9789492525123
Prijs: € 27,95

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Bestellen

Het boek Zes rollen van de leraar is te bestellen via:



Dossiers

Uw onderwijskundige kennis blijft op peil door 3500+ artikelen.