Motivatie in het Voortgezet Onderwijs

Geplaatst op 11 juli 2024

In het onderwijs speelt de mindsettheorie een cruciale rol bij het begrijpen van hoe leerlingen hun eigen capaciteiten waarnemen en hoe deze perceptie hun motivatie en uiteindelijke leerprestaties beïnvloedt. Deze theorie, gepopulariseerd door Carol Dweck, verdeelt leerlingen in twee mindsetcategorieën: de statische mindset en de groeimindset. Een statische mindset omvat het geloof dat intelligentie en vaardigheden vastliggen, terwijl een groeimindset suggereert dat deze eigenschappen ontwikkeld kunnen worden door inzet en strategie.

Wat is Mindsettheorie?

Centraal in de mindsettheorie staat de overtuiging dat de manier waarop individuen hun intelligentie en vaardigheden percipiëren invloed heeft op hun gedrag en prestaties. Leerlingen met een groeimindset zijn geneigd om uitdagingen aan te gaan, zich in te spannen en tegenslagen te zien als kansen om te groeien. Aan de andere kant kunnen leerlingen met een statische mindset terughoudend zijn om risico's te nemen uit angst om te falen, wat hun leerproces kan belemmeren.

Effecten van Mindsetinterventies

Hoewel mindsetinterventies veelbelovend lijken, toont recent onderzoek aan dat de effecten ervan niet eenduidig zijn en sterk afhankelijk zijn van de leeftijd en context van de leerlingen.

Bij jonge kinderen lijken mindsetinterventies positieve effecten te hebben. Onderzoek heeft aangetoond dat het prijzen van inzet en doorzettingsvermogen leidt tot een groeimindset, terwijl het prijzen van statische eigenschappen juist een statische mindset kan versterken (Dweck & Reppucci, 1973). Dit suggereert dat vroege interventies in de mindsetontwikkeling gunstig kunnen zijn voor het verbeteren van de leermotivatie en de leerresultaten op jonge leeftijd.

Daarentegen blijken mindsetinterventies bij oudere kinderen en studenten vaak minder effectief of zelfs contraproductief te zijn. Studies tonen aan dat een eenmalige training in een groeimindset geen significant effect heeft op de motivatie of de prestaties van adolescenten (DeBacker et al., 2018). Bovendien kan het prijzen van inspanning soms een omgekeerd effect hebben, waarbij leerlingen de boodschap krijgen dat ze alleen door hard te werken hun gebrek aan natuurlijke intelligentie kunnen compenseren, wat demotiverend kan werken (Amemiya & Wang, 2018).

Bij beginnende universiteitsstudenten tonen studies aan dat mindsetinterventies weinig invloed hebben op academische prestaties of vaardigheidstoetsen (Bahnik & Vranka, 2017). Deze bevindingen suggereren dat de overgang naar een hoger onderwijsniveau kan leiden tot een verminderde gevoeligheid voor mindsetinterventies, mogelijk als gevolg van een meer gevormde perceptie van intelligentie en prestatie.

Er is enige indicatie dat mindsetinterventies effectiever kunnen zijn bij studenten met een lagere sociaal-economische status. Deze groep vertoont soms een klein positief effect op prestaties na blootstelling aan groeimindsettrainingen (Sisk et al., 2018). Dit wijst op het potentieel van mindsetinterventies om ongelijkheid in het onderwijs te verminderen, hoewel meer onderzoek nodig is om deze bevindingen te bevestigen en te verklaren.

Kritiek en Voorbehoud

Ondanks de populariteit van de mindsettheorie en de vele gepubliceerde interventiestudies, zijn er aanzienlijke methodologische uitdagingen en kritieken op het onderzoek. Veel studies zijn van lage kwaliteit, met kleine steekproefgroottes en variabele onderzoeksontwerpen die generalisatie bemoeilijken. Bovendien is er een gebrek aan consensus over de daadwerkelijke oorzaak van eventuele waargenomen effecten: is het de mindsetverandering zelf die tot verbeterde resultaten leidt, of zijn er andere factoren in het spel?

Conclusie

In conclusie, hoewel de mindsettheorie potentieel heeft om de leermotivatie en leerresultaten van leerlingen te verbeteren, is het effect ervan complex en contextafhankelijk. Jonge kinderen lijken het meest vatbaar te zijn voor positieve veranderingen door mindsetinterventies, terwijl oudere kinderen en volwassenen minder responsief kunnen zijn. Het blijft essentieel om mindsetinterventies te blijven onderzoeken met zorgvuldig ontworpen studies om een duidelijker beeld te krijgen van hun impact en effectiviteit binnen diverse onderwijsinstellingen.

Door voort te bouwen op bestaand onderzoek en methodologische tekortkomingen aan te pakken, kunnen onderwijsprofessionals beter geïnformeerde beslissingen nemen over het integreren van mindsettheorieën in hun pedagogische praktijk, met als uiteindelijk doel om leerlingen te ondersteunen bij hun ontwikkeling en succes in het onderwijs.

Geraadpleegde bronnen 

• Amamiya, J., & Wang, M.-T. (2018). Why effort praise can backfire in adolescence. Child Development Perspectives. 12(3), 199-203.
• Bahník, Š & Vranka, M.A. (2017). Growth mindset is not associated with scholastic aptitude in a large sample of university applicants. Personality and Individual Differences, 117, 139-143.
• Chao, M. M., Visaria, S., Mukhopadhyay, A., & Dehejia, R. (2017). Do rewards reinforce the growth mindset?: Joint effects of the growth mindset and incentive schemes in a field intervention. Journal of Experimental Psychology: General, 146(10), 1402–1419.
• DeBacker, T.K., Heddy, B.C., Kershen, J.L., Crowson, H.M., Looney, K. & Goldman, J.A. (2018) Effects of a one-shot growth mindset intervention on beliefs about intelligence and achievement goals, Educational Psychology, 38(6), 711-733.
• De Bruyckere, P., Kirschner, P., & Hulshof, C. (2019) Juffen zijn toffer dan meesters  – en nog meer mythes over leren en onderwijs. Culemborg: Uitgeverij Lannoo Campus.
• Dweck, C.S. (1975). The role of expectations and attributions in the alleviation of learned helplessness. Journal of Personality and Social Psychology, 31, 674-685.
• Dweck, C. S., & Reppucci, N. D. (1973). Learned helplessness and reinforcement responsibility in children. Journal of Personality and Social Psychology, 25(1), 109–116.
• Orosz, G., Péter-Szarka, S., BÅ‘the, B., Tóth-Király, I., & Berger, R. (2017). How not to do a mindset intervention: learning from a mindset intervention among students with good grades. Frontiers in Psychology, 8, 1-11.
• Reavis, R.D., Miller, S.E., Grimes, J.A., & Fomukong. A.-N.N.M. (2018). Effort as person-focused praise: “hard worker” has negative effects for adults after a failure. The Journal of genetic Psychology, 179(3), 177-122.
• Sisk, V.F., Burgoyne, A.P., Sun, J., Butler, J.L., & Macnamara, B.N. (2018). To what extent and under which circumstances are growth mind-sets important to academic achievement? Two meta-analyses. Psychological Science, 29, 549-571.
• Yeager, D.S., Hanselman, P., Walton, G.M., Crosnoe, R., Muller, C., Tipton, E., Schneider, B., Hulleman, C., Hinojosa, C., Paunesku, D., Romero, C., Flint, K., Roberts, A., Trott, J., Iachan, R., Buontempo, J., Hooper, D.Y., Murray, J., Carvalho, C., Hahn, R., Ferguson, R., Duckworth, A.L., Dweck, C.S. (2018). Where and for whom can a brief, scalable mindset intervention improve adolescents’ educational trajectories? Geraadpleegd op 18-12-2019