De Rol van Voedingssupplementen in Cognitieve Prestaties bij Jongeren met Gezondheidsklachten

Geplaatst op 11 juli 2024

Voedingssupplementen kunnen een cruciale rol spelen in het verbeteren van de leerprestaties van jongeren, vooral als er sprake is van gezondheidsklachten. Tekorten aan vitamines en mineralen zoals ijzer, jodium, zink, en verschillende B-vitamines kunnen namelijk leiden tot een verminderd cognitief functioneren. Dit artikel onderzoekt hoe het aanvullen van deze tekorten kan bijdragen aan betere leerresultaten.

Essentiële Micronutriënten en Hun Effecten

Vitamines en mineralen zijn onmisbaar voor een optimale werking van het lichaam en de hersenen. Tekorten aan bijvoorbeeld ijzer en jodium kunnen leiden tot een lagere IQ-score, verminderde geheugencapaciteit, en slechtere prestaties bij verbaal en non-verbaal leren. Verder kunnen dergelijke tekorten bijdragen aan depressie, vermindering van de aandacht, en een lagere snelheid van informatieverwerking.

• IJzer: Een tekort aan ijzer kan de aandacht en intelligentie negatief beïnvloeden. Aanvulling kan deze cognitieve aspecten verbeteren, maar te veel ijzer kan ook negatieve gevolgen hebben.
• Jodium: Jodium is cruciaal voor de werking van de frontale cortex, die betrokken is bij cognitieve processen. Aanvulling van een jodiumtekort kan de non-verbale intelligentie verbeteren.
• Vitamine B: Alle acht B-vitamines zijn belangrijk voor het functioneren van de hersenen. Tekorten kunnen leiden tot neurologische en psychiatrische problemen zoals depressie en dementie.

Onderzoek naar Supplementen

Studies tonen aan dat voedingssupplementen positieve effecten kunnen hebben op de zogenaamde fluïde intelligentie, die non-verbale vaardigheden zoals redeneren en problemen oplossen omvat. De invloed op gekristalliseerde intelligentie, het vermogen om verworven kennis en vaardigheden te gebruiken, is minder duidelijk maar ook aanwezig. Dit vermogen wordt sterker beïnvloed door de sociale omgeving en ervaring.

Onderzoeken laten wisselende resultaten zien op andere cognitieve aspecten zoals kortetermijngeheugen, aandacht en concentratie, en verwerkingssnelheid. Langetermijneffecten en schoolprestaties worden minder consistent verbeterd door supplementen.

Specifieke Supplementen

• Vitamine B12, Folaat en B6: Deze combinatie blijkt effectief in het verlagen van homocysteïne niveaus, een aminozuur dat geassocieerd wordt met cognitieve achteruitgang en Alzheimer. Sommige onderzoeken tonen aan dat deze vitamines gezamenlijk de cognitieve functies verbeteren.
• Magnesium en Vitamine D: Hoewel deze supplementen een rol spelen in neurologische gezondheid, is er weinig bewijs dat ze de cognitieve prestaties verbeteren bij mensen zonder aantoonbare tekorten.

Complexiteit van Voedingssupplementen

De interactie tussen verschillende vitamines en mineralen is complex. Ze kunnen zowel samenwerken als elkaar tegenwerken binnen het lichaam. Het is daarom belangrijk om tekorten in balans aan te vullen. Studies tonen aan dat hoge doseringen van sommige supplementen voordelig kunnen zijn voor de cognitieve functie, maar er zijn ook risico's verbonden aan te hoge inname van bepaalde vitamines.

Conclusie

Supplementen kunnen een aanzienlijke impact hebben op de cognitieve prestaties van jongeren met specifieke tekorten. IJzer en jodium hebben duidelijke voordelen wanneer tekorten worden aangevuld. De effecten van B-vitamines zijn complexer en minder eenduidig. Voor magnesium en vitamine D is het bewijs voor cognitieve verbetering minder sterk.

Het onderzoek benadrukt het belang van een gebalanceerde inname van vitamines en mineralen voor een optimaal cognitief functioneren. Voedingssupplementen kunnen een waardevolle aanvulling zijn, vooral voor jongeren met aantoonbare tekorten, maar moeten met zorg worden gebruikt om negatieve effecten te voorkomen.

Geraadpleegde bronnen

• Benton, D. (2001). ‘Micro-nutrient supplementation and the intelligence of children’. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 25 (4): 297-309.
• Bryan, J., Osendarp, S., Huges, D., Calvaresi, E., Baghurst, K. & Klinken, J. van. (2004). ‘Nutrients for Cognitive Development in School-Aged children. Nutrition Reviews, 62 (8): 295-306. https://www.researchgate.net/publication/8236857_Nutrients_for_Cognitive_Development_in_School-aged_Children
• Lam, L.F. & Lawlis, T. (2017). ‘Feeding the brain - The effects of micronutrient interventions on cognitive performance among school-aged children: A systematic review of randomized controlled trials’. Clinical Nutrition, 36, 1007-1014. DOI: 10.1016/j.clnu.2016.06.013.
• Eilander, A. Gera, T., Sachdev, H.S., Transler, C., Knaap, H. van der, Kok, F.J. & Osendarp, S.J.M. (2010). ‘Multiple micronutrient supplementation for improving cognitive performance in children: systematic review of randomized controlled trials’. American Journal for Clinical Nutrition, 91, 115-130.
• Helve, O, Viljakainen, H, Holmlund-Suila, E., Rosendahl, J., Hauta-alus, H., Enlund-Cerullo, M, Valkama, S., Heinonen, K., Räikkönen, K, Hytinantti, T., Mäitie, O, Andersson, S. (2017). ‘Towards evidence-based vitamin D supplementation in infants: vitamin D intervention in infants (VIDI) — study design and methods of a randomised controlled double-blinded intervention study’. BMC Pediatrics, 17, 91. https://bmcpediatr.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s12887-017-0845-5?site=bmcpediatr.biomedcentral.com.
• Kennedy, David O. (2016). ‘B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy - A Review’. Nutrients, 8, 68: 1-29. doi:10.3390/nu8020068.
• https://www.researchgate.net/publication/292176653_B_Vitamins_and_the_Brain_Mechanisms_Dose_and_Efficacy-A_Review
• Kennedy, D.O., Wightman, E.L., Forster, J., Khan, J., Haskell-Ramsay, C.F., Jackson P.a. (2017). ‘Cognitive and Mood Effects of a Nutrient Enriched Breakfast Bar in Healthy Adults: A Randomised, Double-Blind, Placebo-Controlled,
Parallel Groups Study’. Nutrients, 9: 1-21. doi:10.3390/nu9121332.
• https://www.researchgate.net/publication/321664475_Cognitive_and_Mood_Effects_of_a_Nutrient_Enriched_Breakfast_Bar_in_Healthy_Adults_A_Randomised_Double-Blind_Placebo-Controlled_Parallel_Groups_Study
• Khor & Misra, Micronutrient interventions on cognitive performance of children aged 5-15 years in developing countries. Asian Pac J Clin Nutr, 21, 4: 476-486.
• Moore, E., Maner, A., Ames, D., Carne, R., Sanders, K. & Watters, D. (2012). ‘Cognitive Impairment and vitamin B12: a review’. International Psychogeriatrics, 24: 541-556. doi:10.1017/S1041610211002511.
• https://www.researchgate.net/publication/236834898_Cognitive_impairment_and_vitamin_B12_A_review
• Scholey, A, Baer, I., Neale, C., Savage, K., Camfield, D., White, D., Maggini, S., Pipingas, A., Stough, C. & Huges, M. (2013). ‘Acute Effects of Different Multivitamin Mineral Preparations with and without Guaraná on Mood, Cognitive Performance and Functional Brain Activation’. Nutrients, 5: 3589-3604. doi:10.3390/nu5093589 
• Vink, R. (2016). ‘Magnesium in de CNS: recent advances and developments’. Magnesium Research, 29 (3): 95-101.
• Wiersma, T. & Woutersen-Koch, H. (2014). ‘NHG-Standpunt Diagnostiek van vitamine B12-deficientie’. Huisarts & Wetenschap, 59, 9: 472-475.