Engels onderwijzen aan kinderen met een achterstand in het nederlands: een doordachte aanpak

Geplaatst op 17 augustus 2024

Het onderwijzen van Engels aan kinderen die al een achterstand hebben in het Nederlands, roept vaak vragen op bij leerkrachten en ouders. Enerzijds is Engels een wereldtaal die steeds belangrijker wordt in het onderwijs en in de maatschappij. Anderzijds bestaat de zorg dat het introduceren van een nieuwe taal de reeds bestaande achterstand in het Nederlands zou kunnen verergeren. Dit artikel bespreekt hoe Engels effectief kan worden aangeboden aan deze groep kinderen zonder hun Nederlandse taalontwikkeling te belemmeren.

Het Belang van Meertaligheid

Meertaligheid is een waardevolle vaardigheid die kinderen kan helpen in hun cognitieve ontwikkeling. Onderzoek toont aan dat meertalige kinderen vaak flexibeler zijn in hun denken, beter presteren in probleemoplossende taken, en een verhoogde gevoeligheid hebben voor taalstructuren. Dit zijn belangrijke voordelen die aangeven waarom het leren van Engels, zelfs voor kinderen met een achterstand in het Nederlands, waardevol kan zijn.

Voordelen en Uitdagingen

Voordelen van Vroeg Engels Leren: Het introduceren van Engels op jonge leeftijd biedt diverse voordelen. Jonge kinderen hebben een grotere plasticiteit in hun hersenen, waardoor ze gemakkelijker nieuwe talen oppikken. Bovendien kan het leren van een tweede taal, zoals Engels, ook hun begrip van de moedertaal verbeteren. Dit gebeurt omdat kinderen beginnen na te denken over taalstructuren en regels, wat hun algehele taalvaardigheid kan versterken.

Uitdagingen bij Taalachterstand: Een van de grootste uitdagingen bij het onderwijzen van Engels aan kinderen met een taalachterstand in het Nederlands, is het vinden van de juiste balans. Het risico bestaat dat de focus op Engels de benodigde tijd en aandacht voor het verbeteren van het Nederlands vermindert. Dit kan de kloof tussen de leerling en zijn of haar leeftijdsgenoten verder vergroten, wat uiteindelijk kan leiden tot meer problemen in het onderwijs.

Differentiatie en Aangepaste Instructie

Differentiatie speelt een cruciale rol in het aanbieden van Engels aan kinderen met een taalachterstand. Door het niveau van de Engelse les aan te passen aan de taalvaardigheid van het kind in zowel Nederlands als Engels, kan de leerkracht ervoor zorgen dat de lessen toegankelijk en begrijpelijk blijven.

Aangepaste Instructie:

• Focus op Overlap: Begin met Engels dat overlapt met bekende Nederlandse woorden of structuren. Dit helpt de kinderen om verbanden te leggen tussen de talen, wat hun begrip van beide kan versterken.
• Visuele Hulpmiddelen: Gebruik visuele ondersteuning zoals afbeeldingen, video's en gebaren om de betekenis van Engelse woorden en zinnen te verduidelijken. Dit maakt de lesinhoud toegankelijker voor kinderen die moeite hebben met de taal.
• Kleine Groepjes: Werk met kleine groepjes of individueel om meer gerichte ondersteuning te bieden. Dit biedt de mogelijkheid om het tempo aan te passen aan de behoeften van de leerlingen.

De Rol van de Leerkracht

De rol van de leerkracht is cruciaal in het proces van Engels leren aan kinderen met een achterstand in het Nederlands. Leerkrachten moeten niet alleen goed geïnformeerd zijn over de taalvaardigheden van hun leerlingen, maar ook flexibel en creatief zijn in hun aanpak.

Begrip en Geduld: Leerkrachten moeten zich ervan bewust zijn dat kinderen met een taalachterstand mogelijk meer tijd en herhaling nodig hebben om nieuwe concepten te begrijpen. Geduld en herhaling zijn essentieel om deze leerlingen de kans te geven om zowel het Nederlands als het Engels goed onder de knie te krijgen.

Samenwerking met Ouders: De samenwerking tussen leerkrachten en ouders is ook van groot belang. Ouders kunnen thuis ondersteuning bieden door eenvoudige Engelse woorden en zinnen in het dagelijks leven te integreren. Door een positieve houding tegenover Engels te bevorderen, kunnen ouders bijdragen aan de taalontwikkeling van hun kinderen.

Praktische Tips voor Succesvolle Taalontwikkeling

1. Contextuele Leeromgeving: Introduceer Engels op een natuurlijke en betekenisvolle manier, bijvoorbeeld door het gebruik van liedjes, spelletjes, en verhalen. Dit maakt het leren van Engels leuk en minder formeel, waardoor kinderen minder druk voelen en meer geneigd zijn om actief deel te nemen.

2. Leerstof Integreren: Zorg ervoor dat Engels op een geïntegreerde manier wordt aangeboden. Combineer Engels met vakken zoals kunst, muziek, of sport, zodat kinderen Engels leren in een context die hen interesseert en motiveert. Dit bevordert een positieve houding ten opzichte van de nieuwe taal.

3. Behoud van de Nederlandse Taal: Hoewel Engels belangrijk is, moet de nadruk blijven liggen op het versterken van het Nederlands. Zorg ervoor dat kinderen voldoende tijd en oefening krijgen om hun Nederlandse taalvaardigheden te verbeteren. Dit kan door regelmatig Nederlandse leesteksten aan te bieden, te werken aan Nederlandse woordenschat, en gesprekken in het Nederlands te stimuleren.

4. Gebruik van Technologie: Maak gebruik van educatieve apps en digitale hulpmiddelen die speciaal zijn ontworpen om kinderen te ondersteunen bij het leren van een tweede taal. Deze technologieën kunnen gepersonaliseerde leerervaringen bieden die aansluiten bij het niveau en de interesses van de leerlingen.

Conclusie

Het aanbieden van Engels aan kinderen met een taalachterstand in het Nederlands kan uitdagend zijn, maar met de juiste aanpak kan het ook zeer succesvol zijn. Door aandacht te besteden aan differentiatie, aangepaste instructie, en de integratie van Engels in het bredere curriculum, kunnen leerkrachten kinderen ondersteunen in hun taalontwikkeling zonder dat dit ten koste gaat van hun Nederlandse vaardigheden. Het uiteindelijke doel is om leerlingen meertalig en zelfverzekerd te maken in zowel Nederlands als Engels, wat hen voorbereidt op een succesvolle toekomst in een steeds globaler wordende wereld.

Geraadpleegde bronnen

• Van den Broek, E., de Graaff, R., Unsworth, S., van der Zee, V., de Bot, K., Corda, A., & Krikhaar, E. (2014). Voorstudie Pilot Tweetalig Primair Onderwijs.
• Cenoz, Jasone. "The additive effect of bilingualism on third language acquisition: A review." International Journal of Bilingualism 7.1 (2003): 71-87.
• Unsworth, S. (2014). Meertaligheid en jonge kinderen in het gezin. In A. Corda, R. de Graaff, & K. Philipsen (Eds.), Handboek vvto (pp. 67-78). Bussum: Coutinho.
• Goorhuis-Brouwer, S. M., & de Bot, K. (2005). Heeft vroeg vreemde-talenonderwijs een negatief effect op de Nederlandse taalontwikkeling van kinderen? Levende Talen Tijdschrift, 3, 3 - 7.
• Goorhuis-Brouwer, S., & de Bot, K. (2010). Impact of early English language teaching on L1 and L2 development in children in Dutch schools. International Journal of Bilingualism, 14(3), 289-302.
• Graaff, R. de (2015). Vroeg of laat Engels in het basisonderwijs; Wat levert het op? In: Levende Talen Tijdschrift 16 (2), p 3-15.