Lastige ouders? - vier tips voor ouders

Ik word een beetje moe van de berichten over lastige ouders. Pieter Derks in de Telegraaf van 18 juni 2019: Ouders van 2019 zijn onwaarschijnlijke zeiksnorren. Titia Wittenberg bepleit in de Volkskrant (17 juli 2019) dat ouders een halt moet worden toegeroepen en dat we de deskundigheid van leraren beter moeten beschermen. En onlangs hadden we een primeur: een vader spant een rechtszaak aan vanwege het – volgens hem – verkeerde schooladvies met betrekking tot het voortgezet onderwijs voor zijn dochter (Algemeen Dagblad 25 juli 2019).

Niet nieuw

Allereerst is het goed om dergelijke berichten te relativeren, ze zijn niet nieuw. Een paar citaten uit oude kranten: ‘Er is een verontrustende vervreemding ontstaan tussen ouders en school! (Het Vrije Volk’, 10 september 1973). ‘Twijfels over nog te openen stresscentrum voor onderwijzers. (….) Want het is wel zo dat er steeds meer problemen op de onderwijzer van tegenwoordig afkomen (…). Ouders worden steeds mondiger en willen graag iets te zeggen hebben over het onderwijs aan hun kind.’ (De Telegraaf, 10 januari 1992).

Het probleem is dat we lijken te smullen van incidenten en dergelijke berichten veelvuldig verspreiden op internet.

Tip 1 voor ouders:

Wees door dergelijke berichtgevingen niet terughoudend wanneer je opkomt voor je kind

In het boekje Verhoudingen uit 1908 van Kloosterman & Ligtvoet kwam ik een aantal prachtige zinnen tegen over ouderbetrokkenheid: De onderwijzer evenwel, die het huisbezoek als een tuchtmiddel beschouwt, moet bij zijn komst in een nieuwe klasse dit aan zijn leerlingen bekend maken en er zoo spoedig mogelijk mee beginnen. Ouders en leerlingen moeten weten, dat hij beslist komt en wel zoo spoedig mogelijk.
En weet u wat volgens de schrijvers één van de oorzaken is van onze bandelooze jeugd: gebrek aan… ouderbetrokkenheid (1908!): De klacht over de bandeloze jeugd is er een tegen het gezin, dat zijn roeping heeft verwaarloosd, maar evenzeer tegen de school, die den band met het gezin heeft verbroken. (Kloosterman & Ligtvoet, 1908).

Tip 2 voor ouders:

Een tip uit 1908: ga zo snel mogelijk een relatie aan met de leerkracht van uw kind. Zijn er op je school geen zogenaamde startgesprekken? Neem dan zelf het initiatief. Inmiddels is voldoende duidelijk welke waarde een startgesprek heeft. Een startgesprek vindt plaats in één van de eerste twee weken na de zomervakantie, is altijd met het kind erbij. Ook met de kleuter zodat hij voelt dat er verbinding ontstaat, al speelt hij in dezelfde ruimte zonder dat hij daadwerkelijk meedoet met het gesprek. Het startgesprek hoeft niet perse het karakter te hebben dat jij als ouder alleen maar vertelt over je kind. Soms is gewoon elkaar beter leren kennen het belangrijkste.

Polariseren

Natuurlijk is het goed om incidenten bespreekbaar te maken en daarop te reflecteren. Daar leren we allemaal van.

Maar waar ik bang voor ben is dat we steeds meer polariseren tussen school en ouders, en daar worden vooral onze kinderen de dupe van.

Zij hebben recht op het onderlinge vertrouwen tussen ouders en professionals. Er zijn lastige ouders… en ook lastige leraren, te mondige klanten in de winkel en vervelende winkeliers. Lastig zijn is niet voorbehouden aan alleen ouders. We hebben allemaal last van ons tevredenheidsdenken: we incasseren kennelijk steeds minder omdat we ons goed willen voelen en alles meteen geregeld moet zijn. Dat lijkt voor ons de (kwaliteits)norm te zijn geworden.

Tip 3 voor ouders:

Ga altijd in gesprek met de school als je denkt dat iets beter kan of moet. Maar stel je niet als consument op maar werk samen met de school.

Zet ouders in hun kracht

In mijn boek Zet ouders in hun kracht. 8 Aanraders geef ik scholen tips om ouders in hun kracht te zetten. Tips zoals het startgesprek, het betrekken van leerlingen, contacten op maat in plaats van standaard tienminuten gesprekken voor iedereen. Het zijn concrete tips met één belangrijke richting: zet ouders in hun kracht, daar worden kinderen en jongeren beter van. Hoe? Tijdens congressen van de Parent Teacher Association (PTA) in Amerika viel me op dat men vaak advocating for children benadrukt.

Ouders zijn de 'advocates of their children', oftewel: pleitbezorgers.

Advocacy is required to achieve success for all children. is te lezen we op de website van de PTA (www.pta.org).

Als kind heb je geluk dat je ouders onvoorwaardelijk voor je opkomen en zeiksnorren zijn. Wie doet dat anders? Ouders van wie je als kind weet dat ze ten diepste altijd aan jouw kant staan, al voel jij je afgewezen in de klas, al kun je niet zo goed leren of al krijg je een harde, verlammende diagnose over je gedrag te incasseren alsof je een hersenafwijking hebt, verpakt in mooie diagnostische woorden. Of al ben je misschien zelfs een pester. Als je als ouder ook maar open staat voor de visie van de leraar en andere professionals en samen met hen gaat onderzoeken.

Tip 4 voor ouders:

Wees een goede pleitbezorger voor je kind, daar heeft het recht op. Blijf altijd respectvol, heb begrip voor de leraar en besef dat jouw kind onderdeel van een groep is met andere kinderen die allemáál de juiste aandacht verdienen.

Peter de Vries is zelfstandig expert ouderbetrokkenheid (www.peterdevries.nu). Daarnaast doet  hij promotieonderzoek over ouderbetrokkenheid  aan de Universiteit Utrecht. Peter de Vries, die ook zelf als ouder op school komt, heeft verschillende boeken over ouderbetrokkenheid op zijn naam staan.

Bronnen:

• Kloosterman, A. & Ligtvoet, J.C. (1908). Verhoudingen. Goes: Oosterbaan & Le Cointre.
• Vries, P. de (2017). Handboek Ouderbetrokkenheid 3.0. Amersfoort: CPS.
• Vries, P. de (2019). Kaartspel Startgesprek Ouderbetrokkenheid 3.0. Amersfoort: CPS (biedt allerlei onderwerpen om in het startgesprekken te kunnen bespreken, waarbij ouders, kinderen en leerkrachten tijdens het gesprek deze onderwerpen kunnen kiezen).